امت در قرآن : هر جماعتی را که امری واحدی مانند دین واحد ، مکان واحد ، زمان واحد گرد هم آورد امت می گویند . امت در قرآن به معنای گوناگونی آمده است ، از جمله : گروه و جماعت ( اعراف آیه ی164 ) ، اجل ، زمان و مدت ( هود آیه ی 8 ) مردم اهل ایمان جماعت دیند ار ( آل عمران آیه ی 110 ) مردم منطقه ای در زمین که در بر هه ای از زمان پیامبری بر آنان نازل شده است ( نساء آیه ی 41 ) پیشوا و مقتدا و اسوه ( نحل آیه ی 120) طریقت . گروه هم کیش و صنف ( زخرف آیه ی 22

آیه ی و ان یکاد : آیه ی 5 سوره ی قلم یه آیه ی و ان یکاد شهرت یافته است : ( وان یکاد الذین  کفرو لیز لقونک با بصارهم لما سمعوا الذکر و یقولون انه لمجنون ).
منظور از چشم زدن کافران به پیامبر (ص) به اعتقاد برخی از مفسران چشم زدن است که نوعی از تاثیرات نفسانی است البته برخی مفسران معنای چشم بر هم زدن را در این آیه به معنای اشاره ونو عی تمسخر گرفته اند به هر حال در روایاتی برای دفع چشم زخم خواندن آیه ی (( وان یکاد )) سفارش شده است . بدین صورت از قدیم الایام خواندن آن به این موضوع اختصاص یافته است . چنانکه حافظ می گوید :
حضور خلوت انس است و دوستان جمعند                                و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید

آیه ی ولایت :آیه ی 55 سوره ی مائده به آیه ی ولایت شهرت یافته است ( انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلات و یؤتون الزکات و هم راکعون ). از این آیه به آیه ی زکات نیز یاد شده است و بسیاری از مفسران شیعه و سنی روایت کرده اند که در شأن امیر مؤمنان علی(ع) نازل شده است . از جمله روایتی است که به تفصیل این ماجرا در آن نقل شده و ابوذر آن را روایت کرده است و تفسیر طبری مجمع البیان و الدر ومنثور و برخی دیگر آن را آورده اند

تزکیه : یکی از اهداف پیامبران در قرآن تزکیه ذکر شده است . مشتقات تزکیه 59 بار در قرآن به کار رفته است . معنای تزکیه در تمامی آیات قرآن به معنای راندن و کنار زدن آنچه غیر حق و نا صحیح است . مانند بیرون کردن صفات ناپسند از قلب و خارج ساختن کردار ناشایست از برنامه های زندگی
و ادا نمودن حقوق واجب از مال خویش و جدا ساختن باطل و فاسد از صحیح و درست است .
در برخی از آیات تزکیه بر تعلیم مقدم شده است و در برخی رستگاری در گرو تزکیه ی نفس دانسته شده است .

ترتیل: این واژه به معنی درست خواند ن و شمرده و شیوا خواندن قرآن است . و در آیه ی 3 سوره ی مزمل خطاب به پیامبر می گوید : (ورتل القرآن تر تیلا  ) قرآن را شمرده و روشن بخوان . شیخ طبرسی می گوید : مراد از ترتیل تبیین و آشکار و آرام خواندن است به صورت سه آیه سه آیه و چهار آیه چهار آیه و ......
در آیه ی 16 سوره ی قیامت نیز پیامبر (ص) را از شتابان خواندن قرآن نهی کرده است . ابن جزری می گوید : ترتیل پیوسته و آهسته خواندن بدون شتاب است و قرآن بدون شتاب و به تانی نازل شده است . از امیر مونان نیز روایت است که در پاسخ به سوالی درباره ی ترتیل فرمود : الترتیل و التجوید الحروف و معرفه الوقوف است .

اهل قرآن : اهل القرآن اصطلاحی است قرآنی که در روایات معصومان (ع) به چشم می خورد و منظور از آن عالمان و عاملان به قرآن اند و نیز حاملان قرآن که به آنان حمله ی قرآن هم می گویند . دوستداران قرآن و شیفتگان به قرآن را می توان اهل قرآن نامید . شیخ صدوق روایتی را از امام صادق و امام باقر (ع) از قول پیامبر (ص) نقل می کند که فرمودند : اهل قرآن در عالی ترین درجه ای که برای انسانها ممکن است در بهشت حضور دارند پس حقوق اهل قرآن را ضایع نکنید و قدر و اعتبار آنان را دست کم نگیرید که نزد خداوند جایگاه دارند .

اخلاق پسندیده در قرآن: در قرآن کریم موارد بسیاری به عنوان اخلاق پسندیده به مسلمانان گوشزد شده است که برخی از آنها عبارت اند از : 1- حسن سلوک (فرقان آیه ی 63) 2- نیکوکاری (بقره آیه ی 148) 3- شتاب در کار خیر( آل عمران آیه ی 114) 4- اصلاح ذات البنین (نساء آیه ی 114 ) 5- صدق و راستی ( احزاب آیه ی 23) 6- خوشرویی ( احزاب آیه ی 48) 7- سلامت تن ( اتعام آیه ی 126) 8- گذشت در حق مردم (آل عمران آیه ی 134) 9- مهربانی و محبت ( بلد آیه ی 17) 10- شیوه ی نیکو با مخالفان ( اسراءآیه ی 53)
اخلاق رذیله در قرآن : خداوند متعال در قرآن در موا ردی به عنوان اخلاق نا پسند بر شمرده است که برخی از آنها عبارت اند از : 1- سر کشیدن و جستجو کردن در کار مردم ( حجرات آیه ی 12 ) 2- تکبر و غرور ( بقره آیه ی 34 و اعراف آیه ی 51 ) 3- تعارض گفتار و کردار ( بقره آیه ی 44) 4- پیروی از شهوات ( نساء آیه ی 27 ) 5- بد گمانی (سوءظن )( حجرات آیه ی 12) 6- دروغ ( بقره آیه ی 10 ) 7- عیب جویی ( همزه آیه ی 1) 8- غفلت ( اعراف آیه ی 136 ) 9- نا سپاسی ( هود آیه ی 9 ) 10 – شهادت دروغ ( فرقان آیه ی 72 ) .