رسول اللّه(ص) پایه گذار اولین دولت اسلامی
رسول گرامی اسلام بعد از هجرت به شهر مدینه، سنگ بنای اولین دولت اسلامی را گذاشتند. شهر مدینه به عنوان مرکز دولت انتخاب شد و رسول خدا(ص) به عنوان حاکم اولین دولت اسلامی برای تحقق ارزش ها و اهداف متعالی اسلام بسیار کوشیدند.

نامه مالک اشتر؛ منشور دولت اسلامی
نامه حضرت علی(ع) به مالک اشتر منشور کامل و دقیقی است که ایشان با توجه به قرآن و سنت نبوی طرح ریزی کرده و به مالک ابلاغ فرموده اند. در این نامه وظایف حاکم نسبت به مردم و وظایف مردم در برابر دولت به خوبی ترسیم شده است، به طوری که امروز بعد از گذشت قرن ها از صدور آن، هنوز منشور گران بهایی از وظایف متقابل دولت و مردم به شمار می آید.

دولت اسلامی؛ دولتی مردمی
یکی از مهمترین ویژگی های دولت اسلامی و وجه تمایز آن از دیگر دولت ها این است که از پشتوانه عظیم مردمی برخوردار است. کارگزاران دولت اسلامی، از میان مردم برخاسته و برای خدمتگزاری به مردم وارد عرصه سیاست شده اند.

ضرورت وجود حکومت اسلامی
کسانی که می گویند: «در زمان غیبت امام زمان(عج) نباید حکومت و دولتی تشکیل داد»، برداشت نادرستی از قرآن مجید و روایات معصومین دارند. جامعه بدون حکومت، دچار هرج و مرج می شود. امام خمینی در این باره می گویند: «این ها نمی فهمند چی دارند می گویند، حکومت نبودن یعنی این که همه مردم به جان هم بریزند، بکشند هم را، بزنند هم را، از بین ببرند، برخلاف نص آیات الهی رفتار بکنند».

عید غدیر؛ جشن دولت اسلامی
روزی که حضرت علی(ع) به جانشینی رسول اکرم(ص) برگزیده شدند، روز جشن و شادی است. این جشن را می توان نماد و تبلور تشکیل حکومت اسلامی دانست. رسول اکرم(ص) در این روز بر این مطلب صحه گذاشتند که جامعه اسلامی باید دولت اسلامی و حاکم داشته باشد که از مشروعیت الهی برخوردار باشند.

امام خمینی؛ بنیانگذار دولت اسلامی در قرن حاضر
پس از سال ها مبارزه و استقامت، امام خمینی دولت اسلامی را در ایران تأسیس کرد. مقام معظم رهبری درباره ایشان می فرمایند: «امام خمینی شخصیتی آن چنان بزرگ بود که در میان بزرگان و رهبران جهان و تاریخ به جز انبیا و اولیا و معصومین(ع) به دشواری می توان کسی را با این ابعاد و خصوصیات تصور کرد. او به اسلام عزت بخشید و پرچم قرآن را در جهان به اهتزاز درآورد. او ملت ایران را از اسارت نجات داد و... نظامی بر اساس دین و معنویت و ارزش های اخلاقی پدید آورد و دولت و سیاستی اسلامی بنیان نهاد».

جایگاه مردم در دولت اسلامی
امام خمینی با به صحنه آوردن آحاد مردم و تشویق آنان به شرکت در عرصه های مختلف سیاسی، پیام آور این موضوع مهم بودند که تصمیم گیری در اداره جامعه لازم است از پشتوانه مردمی برخوردار باشد.

شهید رجایی و باهنر؛ اسوه دولتمردان
هفته اول شهریور ماه، مصادف با سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر، هفته دولت نامگذاری شده است. دولت مکتبی این دو شهید بزرگوار الگویی برای تمام دولتمردان است.

ملت فداکار
به فرموده رهبر معظم انقلاب، «مسئولان کشور امروز از حمایت ملت فداکار برخوردار هستند و این چیزی است که در هیچ نقطه ای از دنیا وجود ندارد». به راستی ملت ایران در مراحل مختلف انقلاب، مراتب وفاداری خود را به مقام ولایت نشان داده اند و اعلام کرده اند که هم چون سرباز با ایمانی در رکاب ایشان با دشمنان اسلام و ایران خواهند جنگید.

قانون گرایی
یکی از مهمترین شاخصه های دولت اسلامی، پیروی از قانون و التزام عملی به احکام اسلام است. امام راحل و مقام معظم رهبری همیشه در سخنان خود خطاب به مسئولان دولتی به این امر تأکید کرده اند و فراتر رفتن از قانون را، غیرشرعی و ضدانسانی معرفی فرموده اند. در این زمینه امام راحل فرمودند: «حکومت اسلام، حکومت قانون است».

سپاس از دولتمردان
هفته دولت فرصت مناسبی است که دولتمردان گزارش خدمات خود به مردم را ارائه بدهند و مردم مسلمان ایران نیز از زحمات دولتمردان قدردانی کنند و در این فرصت از دولت مکتبی رجایی و باهنر نیز یادی شده و دولتمردان برای ادامه دادن راه سرخ آنان هم قسم شوند. هفته دولت، نمادی از وحدت مردم و دولت اسلامی است و این، از افتخارات انقلاب اسلامی است.

احسان و گذشت
در سال امیرمؤمنان(ع) و هفته دولت، بر سفره موعظه نیکوپروری علی(ع) می نشینیم؛ آنجا که به مالک اشتر می فرماید: ای مالک! دلت را کانون خوش رفتاری و مهربانی نسبت به مردم قرار بده و بسان درنده بی باک مباش که خوردن آنان را غنیمت بشماری؛ چرا که آنان دوگونه اند: یا برادران دینی تو هستند، یا هم نوع تو، که گرفتار لغزش و خطا شده اند. پس همان گونه که دوست داری خداوند تو را مشمول عفو و بخشش خود قرار دهد، تو نیز آن ها را مورد بخشش قرار بده. مبادا به جنگ خدا رَوی چه آن که تو توانایی خشم خدا را نداری و از لطف و بخشش و مهربانیش بی نیاز نیستی؛ بنابراین تا می توانی از خشم به مردم چشم پوشی کن. مبادا بگویی که من فرمانده و فرمان روایم پس باید از من پیروی شود؛ زیرا این سخن دل را تباه و دین را سست می گرداند.

خشنودی مردم
علی(ع) در نامه معروف خود به مالک اشتر، گرچه او را خطاب قرار می دهد ولی توصیه ایشان به هر حاکم و دولتمردی است که امور جامعه را بدست می گیرد، ایشان در جایی می فرمایند: ای مالک! در اولویت بندی کارها آن کاری را مقدم بدار که میانه روی در حق باشد و موجب تعمیم عدالت شده، برای جلب خوشنودی رعیت جامعتر است. به صلاح عموم مردم کار کن گرچه موجب نگرانی خواص گردد؛ چرا که خشم عموم مردم، خشنودی خواص را از میان می برد، ولی خشم و دشمنی چند تن از خواص با جلب رضایت عموم دفع می شود.

عیب پوشی
یکی از خصوصیات کارگزاران نظام اسلامی عیب پوشی است. کارگزار به اسرار زیادی از طبقات مختلف مردم دست می یابد و لذا باید با سعه صدر چشم پوشی کند و آن ها را بر ملا نسازد. این مهم در نامه علی(ع) به مالک اشتر آمده است: «ای مالک! باید میان رعیت آن کسی را بیشتر دشمن بداری و از خود دور سازی که در جست و جوی عیوب مردم باشد؛ چرا که مردم دارای لغزش هایی هستند که حاکم از هرکس به پوشیدن آن ها سزاوارتر است. بنابراین از زشتی های پوشیده مردم چشم پوشی نما و آن ها را ظاهر مساز».

دستگیری درماندگان
حضرت علی(ع) به مالک اشتر، استاندار خود در شهر مصر چنین می نویسند: «خدا را، خدا را، در مورد طبقه پایین جامعه مدنظر قرار ده و از ناتوانان و درماندگان حمایت کن. در بین اینان، برخی نیاز خود را آشکار می کنند و عزت نفس برخی دیگر، مانع از آن می شود که به سوی کسی دست دراز کنند؛ تو باید از همه دستگیری کنی. برای این ها از بیت المال حقی قرار بده و با کمال احترام از آن ها پذیرایی کن. مبادا فرورفتن در نعمت، موجب بی خبری تو از آن ها گردد».

مدیریت و مهارت
مدیریت و مهارت دو عامل مهم برای پیشرفت جامعه در تمام ابعاد است. آنچه سطوح مختلف جامعه ـ از دولت تا مردم ـ باید مد نظر داشته باشند، پیشبرد این دو امر مهم است و زمینه سازی برای پرورش نیروهای کارآمد و با تجربه برای ساختن کشوری قدرتمند. و این مقصود حاصل نمی شود، مگر با تلاش تک تک افراد جامعه و هدایت نظام مند دولت جمهوری اسلامی.

ارزیابی دولت
هفته دولت یادآور فداکاری های فرزندان پاک نهاد و گرانقدر انقلاب و احیا کننده روزهای پرشور خدمتگزاری، شهیدان بزرگ، رجایی و باهنر است. در کارنامه دولت هایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی عهده دار وظایف مهم اجرایی در نظام جمهوری اسلامی بوده اند، یادگارهای ارزشمندی از تلاش ها و فداکاری ها ثبت شده است. وظیفه ما قدردانی از این نیروهای مخلص است.

نظام اقتصادی
یکی از انتظارات بجای مردم از دولت و نظام اسلامی، ایجاد سیستم اقتصادی سالم است که سرمایه ها را به گونه صحیح به کار گیرد و پایه های اقتصادی استوار را بنا نهد. با وجود تلاش فراوان دولتمردان، هنوز این نیاز اساسی اقتصادِ بیمارگونه ما به طور آشکار جلوه گر است. البته از مشکلات داخلی و خارجی نظام نباید غافل شد.

به هر روی، برای برپایی سیستم اقتصادی سالم و پایدار نیاز به تلاش عمومی و به کارگیری تمام توان های بالقوه جامعه است. دولت با بسیج نیروهای متخصص و با تجربه می تواند بر این مشکل فایق آید.

مشارکت ملی
جامعه مطلوب، جامعه ای است که دولتمردانش با مردم همدل و همنوا باشند و در راه رسیدن به کرامت انسانی و استقلال همه جانبه تلاش کنند. برای این منظور یکی از طرح هایی مهم دولت به ویژه پس از جنگ تحمیلی به کار گرفتن سرمایه های مردم برای پایه ریزی اقتصادی سالم و مستقل است. مشارکت ملی مردم در طرح های اقتصادی رشد مناسبی داشته است ولی به حدّ مطلوب نرسیده و دولتِ خدمتگزار باید با ایجاد جاذبه های مادی و معنوی، مردم را به مشارکت های جدی و عمومی فرا بخواند.

امنیت
یکی از مهم ترین پایه های اقتدار هر دولت و حکومتی، «امنیت» است. تعیین میزان واقعیِ اقتدار سیاسی و ثباتِ داخلی از طریق این عامل قابل ارزیابی و ارزشگذاری است. این امر در کشور ما، نه تنها از لحاظ سیاسی و اصول حکومت داری دارای اهمیت است، بلکه از جهت اقتصادی و فرهنگی نیز بسیار مهم است. لذا تمام ارکان جامعه هوشیارانه باید مواظب بوده، از تنش ها و عملکردهایی که باعث ایجاد ناامنی می شود بپرهیزند.

هماهنگی قشرهای مختلف مردم
به گفته معلم ثانی، فارابی اعضای جامعه سالم مانند اعضای بدن سالم انسان است که این سلامت با همکاری تمام اعضا ایجاد می شود؛ اگرچه اعضا از لحاظ استعدادهای طبیعی مختلف هستند و بعضی بر بعضی دیگر برتری دارند.

پس هم چنان که انسان به تمام عضوهایش، کوچک و بزرگ، و پرکار و کم کار نیازمند است، جامعه هم به تمام طبقات خود نیاز دارد. نظام اجتماعی سالم، تنها با بهره گیری از تمام طبقات مردم و ارج نهادن به همه قشرها می تواند پله های نردبانِ سعادت را یکی پس از دیگری طی کند. در این میان، نقش بزرگ دولت ها، هماهنگ کردن این گروه ها و ایجاد بستری مناسب برای فعالیت آن هاست.

عدالت اجتماعی
یکی از محورهای اصلیِ توسعه، عدالت اجتماعی است. تقسیم عادلانه ثروت و به کارگیری یکسانِ توانایی های جامعه با هدف دست یابی به توسعه ای هماهنگ و فراگیر، از جمله شاخصه های عدالت اجتماعی است. خواسته مردم از دولت و نظام اسلامی، ریشه کن کردن بی عدالتی و ایجاد بستری سالم برای تقسیم عادلانه امکانات و فرصت ها و اجرای عدالت اجتماعی در عرصه های گوناگون است.

سخنان امام راحل با دولتمردان
حکومت اسلامی، حکومتی است که برای مردم خدمتگزار است و باید خدمتگزار باشد.

دولت در جمهوری اسلامی در خدمت ملت است.

کسانی که واقعا دلشان برای اسلام می تپد و برای کشورشان، متوجه این باشند که پست، میزان نیست، مقام میزان نیست... این مقام ها تمام می شود. آنی که هست خدمت است.

در این طرز حکومت، حاکمیت منحصر به خداست و قانون، فرمان و حکم خداست.

ما برای این که وحدت امت اسلام را تأمین کنیم، برای این که وطن اسلام را از تصرف و نفوذ استعمارگران و دولت های دست نشانده آن ها خارج و آزاد کنیم، راهی نداریم جز این که تشکیل حکومت بدهیم.

حکومت اسلامی، حکومت قانون الهی بر مردم است.

کشور شما امروز یکی از قدرتمندترین کشورهای جهان است، باید سعی کنیم این قدرت را حفظ کنیم.

اسلام پیشرفته ترین حکومت را دارد. به هیچ وجه حکومت اسلام با تمدن مخالفتی نداشته و ندارد.

دولت اسلامی قهقرا گرا نیست و با همه مظاهر تمدن موافق است، مگر آنچه که به آسایش ملت لطمه وارد آورده و با عفت عمومی ملت منافات داشته باشد.

نظام جممهوری اسلامی ایران با سرافرازی و قدرت، راه خود را یافته و با استواری به پیش می رود.

سخنان مقام معظم رهبری
زمامدار مسلمان وظایفش را در مقابل مردم انجام می دهد و امت مسلمان وظایف شان را در قبال زمامدار انجام می دهند. آن وقت است که دولت و ملت یکپارچه به سوی هدفی که اسلام و قرآن ترسیم کرده است، به پیش می تازند.

هیچ دولتی بدون کمک و همیاری مردم نمی تواند موفق شود.

توصیه من به مردم و تمامی دستگاه های دولتی آن است که نیروی مردم را قدر بدانند.

این مناسبت هفته دولت ما یکی از تصادف های پرمعناست. هفته دولت این کشور یادبود شهادت دو شخصیت دولتی برجسته است... در کشور ما هفته دولت، هفته ولادت دولت نیست. جاهای دیگر اگر بخواهند، چنین روزی و چنین مناسبتی بگذارند، قاعدتا ولادت دولت، یا مثلاً کار برجسته ای که دولت انجام داده، این را به عنوان هفته دولت معین می کنند، اما ما آمدیم و هفته دولتمان را یادبود شهادت قراردادیم. این چیز خیلی پرمعنا و مهمی است؛ این معنایش آن است که راه ما را، همین خصوصیات است.

ذخیره معنوی شما (دولتمردان) یکی توکل به خداست و یکی اعتماد به این مردم مؤمن و صادق، فداکار، علاقه مند به مسئولان، علاقه مند به اسلام و علاقه مند و قدردان نظام جمهوری اسلامی که هرجا از طرف مسئولان نظام از این مردم کمکی خواسته شد، آنچه در اختیارشان بوده در اختیار ما قرار دادند و حجت را بر ما تمام کردند