آیه الکرسی : آیه ی 255 سوره ی بقره که با عنوان آیه الکرسی معروف است به عقیده ی برخی دو آیه ی 256 و 257 نیز جزو آیه الکرسی است . شهرت آن به ((آیه الکرسی )) به جهت ذکر کرسی خداوند در این آیه است : (وسع کرسیه السموات و الا رض ) . بر اساس برخی روایات نقل شده از پیامبر اکرم (ص)از زمان آن حضرت به همین نام شهرت یافته است . از پیامبر (ص) نقل شده است که : سرور سخنها قرآن است و سرور قرآن سوره ی بقره است و سرور سوره ی بقره آیه الکرسی است . به خواندن این آیه بسیار سفارش شده است از جمله بعد از هر نماز و نیز برای چشم زخم و به لحاظ اهمیت این آیه برخی مفسران به تفسیر مستقل این آیه پرداخته اند . آداب تلاوت قرآن :برای تلاوت قرآن فضائل بسیاری ذکر شده است ودستور داده شده درهر شبانه روز حد اقل پنجاه آیه تلاوت شوداز این رو برای تلاوت قرآن آدابی ذکر شده است . این آداب به صورت کلی به دو دسته ی ظاهری و باطنی تقسیم می شوند : آداب ظاهری عبارت است از : وضو گرفتن و در جای پاکیزه خواندن و رو به قبله نشستن و قبل ازخواندن مسواک زدن و پیش از شروع اعوذ با لله من الشیطان الرجیم گفتن و ترتیل و آهسته خواندن با صوت زیبا و خوش خواند ن و از رو خواندن و خواندن دعای شروع و ختم قرآن و در حال نماز قرآن خواندن و ترک خوردن و آشامیدن و ... آداب باطنی آن عبارت است از : فهمیدن کلام خدا و تعظیم گوینده ی قرآن حضور قلب داشتن و تدبر در آیات قرآن و بر طرف کردن فهم قرآن و تاثیر پذیری و ... آسمان : سماء یا سموات در قرآن فراوان به کار رفته است به گونه ای که 120 مرتبه لفظ سماء و 190 مرتبه سموات در قرآن آمده است به جز آسمان و آسمانها وجوه دیگری برای آن بر شمرده اند از جمله به معنای سقف خانه در آیه ی 15 سوره ی حج به معنای ابر در آیه ی 18 مؤمنون به معنای باران در آیه ی 11 سوره ی نوح به معنای آسمان بهشت و جهنم در آیه ی 108 سوره ی هود . آیه – آیات : آیه در لغت به معنای علامت و عبرت و دلیل و برهان و امر شگفت و ... به کار رفته است مفسران نیز در تعریف اصطلاحی آیه معنای مختلفی را ذکر کرده اند از جمله گفته اند : آیه بخشی از کلام معجزه ی الهی است که در سوره های قرآن کریم مندرج است . سیوطی می گوید : آیات ترکیب یافته از جملاتی است دارای مطلع و مقطع که در سوره های قرآن کریم مندرج است . بیشتر مفسران شناخت آیات را امر توفیقی می دانند که ابتدا و انتهای آن توسط شارع تعیین شده است . آسیه : قرآن کریم دوبار بدون ذکر نام آسیه وی را توصیف کرده است : یک بار در سوره ی قصص آیه ی 9 و بار دیگر در سوره ی تحریم آیه ی 11 . آسیه همسر فرعون زمان حضرت موسی (ع) بود که در راه ایمان خود متحمل شکنجه های بسیاری شد و با موسی همدل و همراه بود و به خداوند ایمان داشت . پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می فرماید : از مردان بسیاری به حد کمال رسیده اند و از زنان تنها چهار زن به کمال رسیدند : آسیه و مریم و خدیجه و فاطمه و آسیه در کنار این سه زن دیگر از بهترین زنان بهشتی اند . آیه ی صلح : آیه ی ( انما المؤمنون اخوه فاصلحو بین اخوتکم ) ( حجرات آیه ی 10) به آیه ی صلح شهرت یافته است . برخی آیه ی الصلح خیر (نساء آیه ی 128 ) را آیه ی صلح می دانند . به هر حال آیه ی اول اشاره به صلح و صلاح بین برادران و خواهران دینی دارد و می گوید همه ی مؤمنان با هم برادرند و باید میان آنان سلم و صلاح بر قرار باشد . و اگر بین آنان اختلافی ایجاد شد میان آنان مصالحه بر قرار کنید . آخرت : نامی برای جهان دیگر برابر دنیاست که در آن انسانها نتایج اعمال خود را می بینند و پاداش و یا کیفر آن را در یافت می کنند این واژه 113 بار به صورت های مختلف در قرآن به کار رفته است . در مواردی که با اضافه به کار رفته نشانگر اوصاف آخرت و یا چیز ها یی است که در آخرت نصیب انسانها می شود . مثل خانه ی آخرت و آتش آخرت و اجر آخرت و عذاب آخرت و حرث ( کشت) آخرت و ثواب آخرت و ... ایمان به آخرت یا معاد یکی از ارکان دعوت تمامی انبیای الهی بوده است و از اصول مذهب شیعه می باشد . آدم : آدم صفی الله یا ابو البشر پدر مردمان و نخستین انسانی است که از خاک آفریده شده است آدم کلمه ی عربی است به معنای خاکی یا سرخ رنگ و از آدم گرفته شده و در قرآن کریم 25 بار نام آدم در شش سوره به طور مفصل بیان شده است : (بقره و اعراف و حجر و اسراء و طه و ص) آیه ی صلوات : آیه ی ان الله و ملائکه یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنو ا صلو ا علیه و سلموا تسلیما سوره ی احزاب آیه ی 56 به آیه ی صلوات شهرت یافته است . در مجمع البیان آمده است آنگاه که این آیه نازل شد به پیامبر اکرم گفتند : ای رسول خدا ! سلام بر تو را می دانیم اما صلوات بر تو چگونه است ؟ پیامبر (ص) فرمودند بگویید : اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و بارک علی محمد و آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید . آب در قرآن : و جعلنا من الماء کل شی وحی سوره ی انبیا ء آیه ی 30 واژه ی آب 59 بار با لفظ ماء ک در قرآن به کار رفته است . 1-آب به معنی مطلق آب (نساء آیه ی 43) 2- آب به معنی باران (انفال آیه ی 11) 3-آب به معنی برف (مؤمنون آیه ی 18) 4-آب به معنی آب جوی بهشتی یا مطلق آب در آخرت (محمد آیه ی 15) 5-آب به معنی نطفه ( نور آیه ی 45 ) 6- آب به معنی قرآن ( رعد آیه ی 17) . آتش در قرآن : کلمه ی نار (آتش) 145 بار در قرآن به صورت النار یا نار ا به کار رفته است . کاربرد آتش در قرآن به معنای مختلفی صورت گرفته است . به عنوان نعمت با وسیله ی تجلی خداوند بر حضرت موسی و آفرینش جن و ابلیس از آن است و معجزه ی برخی پیامبران آتش قربانی سوز است آتش وسیله ی عذاب کافران و آتش عداوت و دشمنی و آتش کفر و ... در ادبیات فارسی نیز برخی از کلمات عربی به عنوان اصطلاحات ادبی به کار می رود مانند : نارالله و- نار ابراهیم –آتش موسی و ... آیه ی و ان یکاد : آیه ی 5 سوره ی قلم یه آیه ی و ان یکاد شهرت یافته است : ( وان یکاد الذین کفرو لیز لقونک با بصارهم لما سمعوا الذکر و یقولون انه لمجنون ). منظور از چشم زدن کافران به پیامبر (ص) به اعتقاد برخی از مفسران چشم زدن است که نوعی از تاثیرات نفسانی است البته برخی مفسران معنای چشم بر هم زدن را در این آیه به معنای اشاره ونو عی تمسخر گرفته اند به هر حال در روایاتی برای دفع چشم زخم خواندن آیه ی (( وان یکاد )) سفارش شده است . بدین صورت از قدیم الایام خواندن آن به این موضوع اختصاص یافته است . چنانکه حافظ می گوید : حضور خلوت انس است و دوستان جمعند و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید آیه ی ولایت :آیه ی 55 سوره ی مائده به آیه ی ولایت شهرت یافته است ( انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلات و یؤتون الزکات و هم راکعون ). از این آیه به آیه ی زکات نیز یاد شده است و بسیاری از مفسران شیعه و سنی روایت کرده اند که در شأن امیر مؤمنان علی(ع) نازل شده است . از جمله روایتی است که به تفصیل این ماجرا در آن نقل شده و ابوذر آن را روایت کرده است و تفسیر طبری مجمع البیان و الدر ومنثور و برخی دیگر آن را آورده اند . اخلاص : یکی از سوره های مهم قرآن که هر روز مسلمانان در نماز قرائت می کنند سوره ی اخلاص است . اخلاص واژه ای است که حدود 50 مورد در قرآن از آن یادشده است . کلمه ی اخلاص بر پاکی و صفا و دوری از نا پاکی دلالت دارد در قرآن اخلاص دین برای خدا در چند مورد آمده است از جمله در سوره ی زمر آیه ی 30 که می فرماید : ( الا لله الدین الخالص) . اخلاص در قرآن به عنوان شأن انبیاء ذکر شده است مانند آیه ی 5 سوره ی مریم . شیخ سعدی در باره ی اخلاص می گوید : عبادت به اخلاص نیت نکوست و گرنه چه آید ز بی مغز پوست
نویسنده: علیرضا صادقی حسن آبادی |
یکشنبه 88 اردیبهشت 13 ساعت 11:33 صبح
|
|
نظرات شما عزیزان نظر
|
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
|