اهمیت اربعین از کجاست؟
صرف اینکه چهل روز از شهادت شهید میگذرد? چه خصوصیتی دارد؟ اربعین خصوصیتش به خاطر این است که در اربعین حسینی? یاد شهادت حسین زنده شد و این مسأله بسیار مهمی است. شما فرض کنید اگر  این شهادت عظیم در تاریخ اتفاق می افتاد? یعنی حسین بن علی و بقیه شهیدان در کربلا شهید می شدند? اما بنی امیه موفق می شد همان طور که خود حسین و یاران عزیزش را از صفحه روزگار برافکند و جسم پاکشان را در زیر خاک پنهان کرد? یاد آنها را هم از خاطره نسل بشر در آن روز و روزهای بعد محو کند? آیا در این صورت این شهادت فایده ای برای عالم اسلام داشت؟ یا اگر در آن روزگار اثری داشت? آیا این خاطره در تاریخ? برای نسلهای بعد? برای گرفتاری ها و سیاهی ها و تاریکی ها و یزیدی های دوران آینده تاریخ هم اثری روشنگر و افشا کننده داشت؟ اگر حسین شهید می شد? اما مردم آن روز و مردم نسلهای بعد نمی فهمیدند که حسین شهید شده? آیا این خاطره می توانست اثر و نقشی در رشد و سازندگی و هدایت و برانگیزانندگی ملتها و اجتماعات و تاریخ بگذارد؟

می بینید که هیچ اثری نداشت. بله? حسین که شهید شد? به اعلی علیین رضوان خدا رسید? شهیدانی که در غربت و سکوت شهید شدند? به اجر خودشان در آخرت رسیدند? روح آنها فتوح و گشایش را در  درگاه رحمت الهی به دست آورد؛ اما چقدر درس شدند? چقدر اسوه شدند؟ آن شهیدی درس می شود که شهادت و مظلومیت او را نسلهای معاصر و آیندهاش بدانند و بشنوند. آن شهیدی درس و اسوه میشود که خون او بجوشد و در تاریخ سرازیر شود.

مظلومیت یک ملت وقتی می تواند زخم پیکر ستم کشیده ملتها را شفا بدهد و مرهم بگذارد که این
مظلومیت فریاد بشود؛ این مظلومیت به گوش انسانهای دیگر برسد. برای همین است که امروز ابرقدرتها صدا توی صدا انداختند که صدای ما بلند نشود. برای همین است که حاضرند پولهای گزاف خرج کنند تا دنیا نفهمد که جنگ تحمیلی چرا و با چه انگیزهای به وجود آمد. آن روز هم دستگاههای استکباری حاضر بودند هر چه دارند خرج کنند تا نام و یاد و خون حسین و شهادت عاشورا مثل درس در ذهن مردم آن زمان و ملتهای بعد نماند و شناخته نشود. آنها در ابتدا نفهمیدند که چقدر مطلب با عظمت است و هر چه گذشت? بیشتر متوجه شدند.

در اواسط دوران بنی عباس? حتی قبر حسین بن علی (ع) را ویران کردند? آب انداختند؛ خواستند هیچ اثری از او نماند. نقش یاد و خاطره شهیدان و شهادت این است. شهادت بدون خاطره? بدون یاد? بدون جوشش خون شهید? اثر خودش را نمیبخشد و اربعین آن روزی است که برافراشته شدن پرچم پیام شهادت کربلا آغاز شد و روز بازماندگان شهداست؛ حال چه در اربعین اول? خانواده امام حسین (ع) به کربلا آمده باشند یا نیامده باشند. اما اربعین اول روزی است که برای اولین بار زائران شناخته شده حسین بن علی? جابربن عبدالله انصاری و عطیه از اصحاب پیغمبر? به کربلا آمدند.

جابربن عبدالله نابینا بود و آن طور که در نوشتهها و اخبار آمده? عطیه دستش را گرفت و روی قبر حسین بن علی گذاشت و او قبر را لمس کرد و گریه کرد و با او حرف زد و خاطره حسین بن علی را زنده کرد و سنت زیارت قبر شهدا را پایه گذاری کرد. اربعین چنین روزمهمی است.
 
هدف از حرکت امام حسین (ع)
حرکت امام حسین علیه السلام برای اقامه حق و عدل بود: «انّما خرجت لطلب الاصلاح فی اّمة جّدی اریدان امر بالمعروف وانهی عن المنکر...» 1
در زیارت اربعین که یکی از بهترین زیارات است? میخوانیم: «و منح النّصح و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرةالّضلاله». آن حضرت در بین راه? حدیث معروفی را که از پیامبر (ص) نقل کردهاند? بیان میفرمایند: «ایهاالنّاس اّن رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و اله و سلّم قال: من رأی سلطانا جائرا مستحّلا لحرم اللَّه ناکثا لعهداللَّه مخالفا لسنة رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و اله و سلم یعمل فی عباداللَّه بالاثم والعدوان فلم یغیر علیه بفعل و لاقول کان حّقا علی اللَّه ان یدخله مدخله» 2
تمام آثار و گفتار آن بزرگوار و نیز گفتاری که درباره آن بزرگوار از معصومین رسیده است? این مطلب را روشن می کند که غرض? اقامه حق و عدل و دین خدا و ایجاد حاکمیت شریعت و برهم زدن بنیان ظلم و جور و طغیان بوده است.
غرض? ادامه راه پیامبر اکرم (ص) و دیگر پیامبران بوده است: «یا وارث ادم صفوةاللَّه یا وارث نوح نبی اللَّه...»3 و معلوم است که پیامبران هم برای چه آمدند: «لیقوم النّاس بالقسط»؛ اقامه قسط و حق و ایجاد حکومت و نظام اسلامی.

اهمیت اربعین
اساساً اهمیت اربعین در آن است که در این روز? با تدبیر الهی خاندان پیامبر (ص)? یاد نهضت حسینی برای همیشه جاودانه و این کار پایه گذاری شد. اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلی? در حوادث گوناگون از قبیل شهادت حسین بن علی (ع) در عاشورا به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند? نسلهای بعد? از دستاورد شهادت استفاده زیادی نخواهند برد.
درست است که خدای متعال? شهدا را در همین دنیا هم زنده نگه می دارد و شهید به طور قهری در تاریخ و یاد مردم ماندگار است؛ اما ابزار طبیعی که خدای متعال برای این کار مثل همه کارها قرار داده? همین چیزی است که در اختیار و اراده ماست. ما هستیم که با تصمیم درست و بجا? میتوانیم یاد شهدا و خاطره و فلسفه شهادت را احیا کنیم و زنده نگه داریم.