((  بخش دوم ))

دلالت بحث در رابطه با دلالت آیه بر ولایت آقا امیرالمؤمنین (علیه السلام)، باید دقت کنیم که این کلمه ولی در اینجا به چه معناست و چینش ولی در آیه، به چه کیفیتی است؟ چون، ولی از الفاظی است که معانی متعددی دارد. به معنی دوست و ناصر و ولایت أمر و ... است. در موارد مختلف، در کتب روائی و فقهی اهل سنت باید ببینیم که این کلمه ولی به چه معنایی استعمال شده است؟ موارد استعمال ولی به صورت مطلق چیست؟ در اینجا هم مطلق است و قیدی ندارد و قرینه‌ای هم ندارد و ولی در اینجا به معنی ناصر و محبّ و ... است. می‌بینیم که این کلمه در کتاب الأم شافعی ـ از کتاب‌های مادر آقایان اهل سنت ـ و مسند احمد و صحیح ترمذی و کتاب‌های فقهی‌شان آمده است:أیما إمرأة نکحت بغیر إذن ولیها فنکاحها باطل.الأم شافعی، ج5، ص13 ـ المدونة الکبری، ج2، ص162 ـ مسند احمد، ج6، ص66 ـ المغتی لإبن قدامة، ج7، ص338 ـ مستدرک الصحیحین للحاکم النیشابوری، ج2، ص168 ـ السنن الکبرى للبیهقی، ج7، ص105 ـ المعجم الأوسط للطبرانی، ج6، ص260 ـ صحیح ابن حبان لإبن حبان، ج9، ص384 ـ سنن الترمذی، ج2، ص281در اینجا، ولی به چه معناست؟ به معنی دوست است؟ یعنی هر زنی که بدون اجازه دوستش ازدواج کند، باطل است؟ آیا این را می‌گوید؟ یا نه، به معنای سرپرست و ولایت امر است و کسی که امور این زن و دختر به عهده اوست، مانند پدر و جد و کسی هم که پدر و جد ندارد، از طرف حاکم، کسی را برای رسیدگی به امور او معین می‌کند.این کلمه ولی، مطلق ذکر شده است و قرینه‌ای هم ندارد و همه، مراد از کلمه ولی را، ولی أمر آن زن می‌دانند، نه دوست و رفیق و ناصر آن زن. همان‌طوری که در این روایت و روایات دیگر آمده است، موارد استعمال ولی، به دست‌مان می‌آید. در مفردات غریب القرآن آمده است:کل من ولی أمر الآخر، فهو ولیّه.هر کس متصدی أمر دیگری باشد، او را ولی گویند.مفردات غریب القرآن للراغب الأصفهانى، ص535ما هم همین را می‌خواهیم. همچنین اگر شما کتاب‌های لغت را ببینید، این روایت را در ماده ولی آورده‌اند، مانند ، معجم مقاییس اللغة إبن فارس، الصحاح جوهری و ... . تعبیری که الصحاح است، این است: